Jan Mrózek ze Śmiłowic: Jak sie chytały pstróngi
To sie kupowało wóntrobe. W lecie niechało sie jóm na słóńcu, na jesiyń albo w zimie dało sie jóm ku piecu, a jak zasmerdziała, to sie jóm dało do roszczypca, a tyn roszczypiec sie wraziło do dziury do muru ku młyńskimu kołu. Z tej wóntroby spadowały do wody chroboki. Na ty chroboki sie z daleka ścióngały pstróngi. To sie jich tam naścióngało, jak kiedy, sto, dwiesta aji trzista. Na jedzyni sie wybiyrało jyny wielki, a ty małe sie brało do stawów.
W Tyrze w jednym miejscu idzie spod Jaworowego potok. Blisko Starego Rzyczyska był tam taki łogrómny plaziok. Ze trzi metry go było widać, a co go nie było widać, to djasek tam wiy, kieli był. Pod tym plaziokym tam był łogrómny pstróng, a nie szło go nijako chycić. Było tam strasznie moc wody. Feszter go chcioł dostać, tak doł przekopać do Starego Rzyczyska przikope, ale wyszło jyny mało wody, a pstróng, tyn zustoł pod plaziokym. Tak go potym dycki ku wieczoru chodził strzylać. Ale sie mu to nie łudało.
Mychmy, pachołcy, wczas rano jyżdżowali do lasa po drzewo. Jadymy dwo, a idymy tak wedle kóni, a tu widzymy, cosi na Rzyczysku szplucho we wodzie. To tyn pstróng wylóz przikopóm, a na tym Rzyczysku było mało wody, tóż sie nimóg dostać spadki. Joch porwoł kamiyń i buch go po głowie, potym skoczym do wody i drap go za łuszy. Tysiónc djasków, jak mie szasnył tym chwostym tuki kansi popod nogi, tak my chned łoba z tym pstróngym byli we wodzie. Tyn pstróng był wielki jak młode dziywcze, tak meter dziesiynć był dłógi.
Potym zabitego wyciónglimy z wody, dali do pokrziw, potym my go wziyni do chałupy, dali do kosza i zawiyźli do Cieszyna „Pod Gorola“. Tam my za niego dostali piyńć ryńskich, a kielo my zjedli i wypili, to jeszcze ku tymu. To nóm dali sami łod siebie.
Feszter jeździł tam potym co chwila, ale pstrónga nie było. Tych pstróngów tam wachowali gojni, tak feszter broł tych gojnych, kany sie tyn pstróng podzioł. Żodyn ale nie wiedzioł, że już je w Cieszynie.
Vyprávění z knihy Śląskie opowieści ludowe Józefa Ondrusze (nakladatelství Wydawnictwo Okręgowe, Ostrava, 1963, I. vydání).
O autorovi publikace: Józef Ondrusz (1918 Darkov-1996 Stonava) byl učitelem, spisovatelem, kulturním expertem, etnografem, redaktorem a bibliofilem. Je autorem nebo spoluautorem 17 učebnic pro polské základní školy. Byl rovněž sběratelem živých lidových textů z celého našeho regionu (od Bohumína po Mosty u Jablunkova) – více jak 120 z nich najdeme právě ve zmíněné výše publikaci Śląskie opowieści ludowe.
Komentáře
